Τετάρτη 29 Απριλίου 2009

Απεικόνιση της σεξουαλικότητας στον κινηματογράφο και την τέχνη

πρόσκληση σε προβολή και συζήτηση
Απεικόνιση της σεξουαλικότητας στον κινηματογράφο και την τέχνη
Δευτέρα, 4 Μαΐου 2009 21:30 IANOS Σταδίου 24
ΛΟΥΚΙΑ ΡΙΚΑΚΗ «ΚΑΤΑ ΜΟΝΑΣ ΗΔΟΝΕΣ»
Ο IANOS προβάλει την μικρού μήκους ταινία της ΛΟΥΚΙΑΣ ΡΙΚΑΚΗ
«ΚΑΤΑ ΜΟΝΑΣ ΗΔΟΝΕΣ»
http://www.luciarikaki.gr/sf_kata_monas_gr.htm
http://luciarikaki.blogspot.com/2009/02/blog-post.html
http://www.youtube.com/watch?v=FCvf0T1C68g

Με αφορμή την ταινία θα μιλήσουν για
την απεικόνιση της σεξουαλικότητας στον κινηματογράφο και την τέχνη
και τον αυνανισμό οι:
ΝΙΚΟΣ ΑΛΕΥΡΑΣ, σκηνοθέτης
ΦΩΤΗΣ ΚΑΓΓΕΛΑΡΗΣ ψυχίατρος-συγγραφέας
ΜΑΙΡΗ ΜΕΤΑΞΑ, φιλόλογος- συγγραφέας
ΓΙΩΡΓΟΣ – ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ, συγγραφέας
ΕΥΑ ΣΤΕΦΑΝΗ, σκηνοθέτις
ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΝΙΖΗΡΗΣ, σκηνοθέτης

Θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό. Την κουβέντα θα συντονίσει η ΛΟΥΚΙΑ ΡΙΚΑΚΗ.
http://www.ianos.gr/index.asp?park=ev&cat=40&cns=2&dopt=&key=712

Ενα πολυ αναλυτικο αφιερωμα εκανε η καμερα στυλο με αφορμη την εκδηλωση κι ανακαλυψα κι εγω πραγματα για τον εαυτο μου που δεν ηξερα η ειχα ξεχασει!!!
http://camerastyloonline.wordpress.com/2009/04/30/kata_monas_idones_loukias_rikaki_cineianos_4_5_2009_21-30_provoli_kai_syzitisi/

Σάββατο 25 Απριλίου 2009

Κουαρτέτο η γνωριμία του Preisner με την Ελλάδα

http://www.luciarikaki.gr/ff_QUARTET%20IN%204%20MOVEMENTS.htm
Μια κουβέντα με τον Αντωνη στη Ρόδο και ενα ποστ του Αλεξανδρου Λιζαρδου με αφορμη τη φθνινοπωρινη συναυλία του Πράισνερ στο Ηρωδειο με οδηγησαν να βρω τι εχουν σκαρωσει Πολωνοι και Ελληνες στο ιντρενετ με εικονες δικες τους και μουσικη απο την ταινια. Μια ωραια νοσταλγικη περιπλανηση..Ισως ναι ισως Οχι οπως ηταν η μονιμη επωδος με τον Preisner στα γυρισματα..Δυστυχως το σαουντρακ εχει εξαντηλθει και δεν εχει εκδοθει πάλι

A composition from the Greek movie "Quartet in 4 Movements" (1994), directed by Lucia Rikaki.Composed by Zbigniew Preisner and sung in Greek by Elzbieta Towarnicka.Utwór z greckiego filmu "Quartet in 4 Movements" w reżyserii L. Rikaki z 1994 roku.Kompozycja Zbigniewa Preisnera wykonana w języku greckim przez Elżbietę Towarnicką.




Preisner's composition "Kosmoplastra musiki" (Music, Creator of the World) from the film "Quartet in 4 Movements" by Lucia Rikaki (Greece, 1994), sung in Greek by sopranist Elzbieta Towarnicka.Utwór Preisnera "Kosmoplastra musiki" (w wolnym tłumaczeniu: "Muzyka jest twórcą świata") z greckiego filmu L. Rikaki "Quartet in 4 Movements" (1994), zaśpiewany przez sopranistkę Elżbietę Towarnicką



Preisner's short composition from the film by L. Rikaki "Quartet in 4 Movements". Krótka kompozycja Preisnera do filmu L. Rikaki "Quartet in 4 Movements". Thanks for watching. Dziękuję za uwagę.





The Souls of the Earth(Les Ames de la Terre) - Manolis LidakisQuartet in 4 Movements album - Zbigniew PreisnerOk,kapoies photos mporei na einai asxetes(den thumamai kai poies evala kiolas :P) alla hthela na kanw upload auto to song sto youtube!!





Και τέλος να η συνεντευξη του Πράισνερ στον Αλέξανδρο http://www.facebook.com/photo.php?pid=1660329&id=700415894&comments=#/video/video.php?v=73514473390&ref=mf

Πέμπτη 23 Απριλίου 2009

Διεθνες Φεστιβάλ Κινηματογραφου ΚΩ- ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ

Την ερχόμενη Τριτη σας προσκαλούμε στη συνέντευξη τύπου μας στο ΥΠΠΟ
Θα μιλήσουμε για τις εξαιρετικες ταινίες που θα προβληθούν φετος στην ΚΩ
Το Διεθνες Φεστιβάλ Κινηματογραφου ΚΩ ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ
σας προσκαλεί σε συνέντευξη τύπου την Τρίτη 28 Απριλίου και ώρα 12.00,
Αμφιθέατρο του Υπουργείου Πολιτισμού
Μπουμπουλίνας 20-22, (πίσω από το Αρχαιολογικό Μουσείο, στην Αθήνα)

Θα παρουσιαστούν οι ταινίες και το περιεχόμενο του
1ου Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ για Θέματα Υγείας
το οποίο θα πραγματοποιηθεί στην Κω 1-6 Σεπτεμβρίου 2009
Στη συνέντευξη τύπου θα μιλήσουν οι:
Γιώργος Κυρίτσης Δήμαρχος Κω
Παναγιώτης Θαλασσινός Πρόεδρος του Πολιτιστικού Κέντρου Κω
Λουκία Ρικάκη Καλλιτεχνική Διευθύντρια φεστιβάλ Ιπποκράτης

Θα παρευρεθούν σκηνοθέτες των επιλεγμένων ταινιών. και ορισμένα μέλη των κριτικών επιτροπών Θα χαρούμε να σας δούμε εκεί
Γραφείο Τύπου Φεστιβάλ Dr Κarina Rubinstein Karinapress1@gmail.com Τηλ.6955808838
φωτό από την ταινία του Φεστιβάλ Διχως λόγια

Δευτέρα 20 Απριλίου 2009

οι λέξεις ξυπνούν τα μάτια

Μια δική μου ανάγνωση του βιβλίου του Αλέξανδρου Αδαμόπουλου,Το Τσιγάρο και η Γιόγκα που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Άγρα. όπως δημοσιευθηκε στο διαδικτυακο λογοτεχνικό περιοδικό του Στράτου Φουντούλη
http://stachtes.stratosfountoulis.com/#kritiki
http://alexandrosadamopoulos.blogspot.com/2009/02/blog-post.html




…The best of men, he who has eyes to see…Dhamapada, The way
Με μάτια ορθάνοιχτα και καρδιά πρόθυμη ν’ ανακαλύψει μια χώρα κι όσες εμπειρίες, ο αφηγητής Αλέξανδρος φορτώνεται επιστολές και δώρα και ξεκινά για ένα ταξίδι στην Ινδία· απ’ αυτά που δε μας συμβαίνουν συχνά. Ως αναγνώστης βρίσκεσαι απ’ την πρώτη στιγμή δίπλα του, μέσα στην ανάσα του και μοιράζεσαι τις σκέψεις του, που κλέβουν εκδοχές της πραγματικότητας και της αλλάζουν ρότα.
Ο Αλέξανδρος Αδαμόπουλος έχει τα δικά του εφόδια· τόλμη, γνώση, διεισδυτική ματιά –καμιά φορά με ακρίβεια ακτινογραφίας- και χιούμορ που διασκεδάζει τις αγωνίες και τις ονοματίζει παιχνιδιάρικα περιπέτειες, φτιάχνοντας έτσι ένα ηθιστόρημα· κάτι πρωτόγνωρο στη λογοτεχνία μας, έναν νεολογισμό κι ένα νέο είδος, που κι αυτά ακόμα μοιάζουν οικεία.
Τα παιχνίδια που προτείνει θέλουν μάτια ορθάνοιχτα, ψυχή έτοιμη να ανακαλύψει αλλά και να αποκαλυφθεί. Μοιράζεται γενναιόδωρα την περιέργεια του και την ανήσυχη ματιά του. Κι εσύ ακολουθείς τα ίχνη του, που σου φαίνονται γνώριμα στην αρχή, αλλά ξάφνου την περιγραφή διαδέχεται μια σκέψη που περπατάει μόνη της σε άλλο μονοπάτι. Αν την αρπάξεις πριν στρίψει στη γωνιά, βλέπεις κι εσύ μιαν άλλη θέα και πριν προλάβεις να μείνεις εκεί, σε τραβάει πάλι πίσω στο ταξίδι, στο πέρασμα της κάθε μέρας. Ξυπνάς και κοιμάσαι μαζί του, θαρρείς πως είσαι εκεί· δίπλα στα βήματά του. Κι αυτό συμβαίνει γιατί μοιράζεται μαζί μας απλόχερα τον δικό του, κατάδικό του κόσμο, συγκινητικά, με λόγια σαν εικόνες που σε ταξιδεύουν μέσα σε ένα νοτισμένο μαξιλάρι με ίχνη απ’ τον ύπνο του, που γίνεται και δικός μας. ‘Δεν ωφελεί που το λέω, μα ξύπνησα και λιγάκι κλαμένος’, λέει αίφνης. Δεν ξέρω με σιγουριά τι ωφελεί και τι όχι. Καμιά φορά όμως, μέσα σε λόγια που μοιάζουν κοινότυπα, και φαίνονται ανώφελα, ξαφνικά βρίσκεις μέσα τους μιαν ολόκληρη περιουσία σκέψης και τα λόγια αποκτούν φτερά. Το έχει αυτό το χάρισμα ο συγγραφέας· δίνει φτερά στα λόγια και τ’ αφήνει να πετάξουν, κι αν ακολουθήσεις πιστά το πέταγμά τους· τότε καλό σου ταξίδι κι ας σε πληγώνει η Ελλάδα –απούσα πάντα- που άφησες πίσω σου.


…Long is the night to him who is awake; long is a mile to him who is tired…Dhamapada, The fool
Μου αρέσουν οι περιγραφές των τοπίων· συχνά με τρυφερά υποκοριστικά, που φωτίζουν αλλιώς τη γεωγραφία τους, πολύ πέρα από την επιφανειακή, τουριστική ματιά. Μου αρέσει η διεισδυτική ματιά πάνω στο βλέμμα και το σώμα των ανθρώπων· πώς τα ρούχα περιγράφουν τον χαρακτήρα τους.
Ένα συνέδριο για τη Μάσκα στο Αρχαίο Θέατρο είναι η αφορμή του ταξιδιού.
Στα μάτια του συγγραφέα οι μάσκες που φορούν οι άνθρωποι στο δρόμο είναι η αφορμή για να κοιτάξει πιο βαθιά, μέσα στην ψυχή. Απαιτεί να ανακαλύψει τους άλλους όπως απαιτεί απ’ τον εαυτό του να είναι το ίδιο αποκαλυπτικός. Μες στη βουή του συνεδρίου ξεχωρίζει εκείνους που το βλέμμα τους έχει να πει ιστορίες, κι εκείνους αφηγείται· μες απ’ αυτούς διαβάζει τη χώρα. Κι άλλες στιγμές διαβάζει το μέσα του· ψηλαφεί μια-μια τις ρωγμές του, ενώ εξακολουθεί να ψιθυρίζει στον αναγνώστη κρυφές πτυχές του χάρτη με αυτή τη δικής του εφεύρεσης ‘σπειροειδή’ κατάδυση. ‘Να μην είμαστε θυμωμένοι· δεν κάνει, δεν ωφελεί.’ Διαπιστώνει μετά από έναν διάλογο. Πάλι η αναμέτρηση με την ωφέλεια… Η πιο σημαντική ωφέλεια εδώ, είναι η ίδια η κοινή κατάδυση –η ίδια η ‘σπειροειδής’ της φύση- από την οποία δεν ξεφεύγουν και τα πιο κρυφά ακόμη σημεία του χάρτη. Κι όταν τον δεις μια φορά τον χάρτη αυτόν, δεν μπορείς πια να ταξιδέψεις με άλλον. ‘Στο μούγκρισμα βρίσκεται μεγάλο μέρος της γαλήνης μου’ λέει ο Αλέξανδρος· ‘ένα βαθύ μμμμ συντονισμένο από τις πατούσες ως την κορυφή του κρανίου’. Εκεί, στο μούγκρισμα, δεν κατοικούν τα μυστικά του ξύπνου μόνο μα και του ύπνου ακόμα.
Έχει όμως και κάτι άλλο μαζί του ο Αδαμόπουλος· κάτι που θ’ ανοίξει κι άλλες πόρτες, άλλες ψυχές που θέλουν να μιλήσουν και ν’ αρθρώσουν αλήθειες. Έχει το βιβλίο του, τα ‘Δώδεκα και ένα ψέματα’, που μπορεί να λένε και αλήθειες και που σίγουρα μιλάνε. Μιλάνε, σ’ εκείνη τη μακρινή χώρα, σε αναγνώστες που ανακαλύπτουν πολύτιμα πράγματα και μαζί και τον ίδιο τον συγγραφέα. Κι εκείνος, μόνος ανάμεσα σε σοφούς γέροντες, στη National Academy of Letters στο Ν. Δελχί, διαβάζει ένα-ένα τα ‘ψέματά’ του, στήνοντας έτσι ένα γόνιμο διάλογο μεταξύ Ελλάδας και Ινδίας. ‘Με χάιδευαν πράματα καλά, όσο διάβαζα και συναντούσα μάτια που άκουγαν. Όταν τέλειωσα, την ανάσα μου την πήραν οι ανάσες τους’. Τι ομορφιά! Οι λέξεις που γέννησες στη γλώσσα σου να ξυπνάνε μάτια και ανάσες αλλονών που μιλούν άλλη γλώσσα.
Και οι μέρες κυλούν… Και η μνήμη έχει τη δικιά της ζωή και βουτάει στα νερά της νοσταλγίας και φέρνει στο μυαλό εκείνους που έμειναν πίσω και ποτέ δεν ξέρεις αν περιμένουν και τι σκέφτονται· γιατί εσύ με το σώμα σου είσαι αλλού…
Η σκέψη και η ενέργεια όμως δεν χρειάζονται σύγχρονα μεταφορικά μέσα· ταξιδεύουν άυλα με τους δικούς τους νόμους και σ’ αγγίζουν αναπάντεχα κι εκεί καμιά φορά σε πιάνει οίστρος για άλλα παιχνίδια. Είναι παιχνιδιάρα η μνήμη άμα θέλει και δεν τη φοβάσαι. Στα χέρια του Αδαμόπουλου σκαρώνει περιπέτειες και απολαύσεις. Χλευάζει την απόσταση και το χρόνο, κλείνει το μάτι στους ενδοιασμούς και τότε όλα γίνονται μεμιάς ελεύθερες ασκήσεις του μυαλού. Κι ο συγγραφέας μας καλεί, με το γνωστό παιχνιδιάρικο clein d’oeil, να χαζέψουμε μες απ’ τη δική του χαραμάδα κάποιες πτυχές της φαντασίας, που μπορεί να ’ναι και δικιά μας φαντασία.
…If a traveller does not meet with one who is his better, or his equal, let him firmly keep to his solitary journey… Dhamapada, The fool
Ο Αδαμόπουλος ήταν τυχερός, η μάλλον τύχη αγαθή ήρθε με το μέρος του εκεί, σ’ εκείνο το μακρινό τόπο. Συνάντησε ανθρώπους συγγενείς, σοβαρούς, αξιόλογους και μίλησε με τα μάτια, με τις ανάσες, με τις ψυχές τους. Κι όταν το ταξίδι τελειώνει -γιατί όλα τα ταξίδια τελειώνουν- απλώνει τα χέρια ορθάνοιχτα, βουτά στο κενό και πετάει!
Πετάει μόνος μέσα στη νύχτα, παραβγαίνοντας με τον Ήλιο που τον κυνηγάει ξοπίσω του.
Θέλω να θυμάμαι τι έλεγε ο Αλέξανδρος· για να θυμόμαστε να ‘μαστε κι εμείς καλά:
‘Όμορφα που μυρίζει το χορτάρι, αλλά άμα καρφώσεις ένα μάτι εκεί πάνω, αν τα καταφέρεις καμιά φορά, η ζωή μοιάζει τόσο μικρή κι όλα της τόσο ζεστά κι η μυρωδιά μόνο του κομμένου χορταριού σου φτάνει… Και τα τρεμάμενα χέρια του γερο Ινδού, είναι ίδια με τα χέρια της κυρα Φλώρας που ερχόταν στο σπίτι και έπλενε, γιατί δεν είχε πώς να ζήσει κι έπλενε ακόμα κι όλο γελούσε κι έλεγε δόξα τω Θεώ. Είναι τόσο δροσερά όλα αυτά καμιά φορά, τόσο λυτρωτικά, αν τα δεις αλλιώς. Ακριβώς γιατί δεν έχουν σημασία για κανέναν. Άργησα να το καταλάβω. Είμαι καλά.’

Επίλογος...farewell Μια έκφραση ευγνωμοσύνης για τη χαρά της ζωής, μια γλυκεία παρότρυνση του αφηγητή να δοξάζουμε την κάθε μέρα ,να μακαρίζουμε την ανατολή που βρίσκεται εκεί αδιαπραγμάτευτα κάθε πρωί για να βοηθήσει στο ξεκίνημα. Κι αν μας παίρνει ο ήλιος στο κατόπι, ευεργεσία είναι, γιατί αυτό το γλυκό κυνηγητό που καίει τις πατούσες μας δίνει φτερά. Ευγνωμοσύνη λοιπόν για αυτό το κοινό ταξίδι μέσα από το βιβλίο, με δώρο τη θαλπωρή από το σφιχταγκάλιασμα του ήλιου. Ευγνωμοσύνη γιά τη συγκίνηση , λυτρωτική μέχρι δακρύων. Τα δάκρυα κάνουν την εμφάνιση τους όταν οι λέξεις δεν φθάνουν. Στον Αλέξανδρο όμως, είναι μετρημένα τα δάκρυα, πρυτανεύουν οι λέξεις. Το ταξίδι του Αλέξανδρου, μιά άλλη έρημος, προσφέρει άλλες διαστάσεις. Η ένταση της αναχώρησης και η σιωπή που ακολουθεί, η συνομιλία με τον άλλο εαυτό, αποτελούν ένα άνοιγμα στην ακεραιότητα της ζωής. Ο Αλέξανδρος μέσα από την παρατήρηση των άλλων μας συστήνει τον εαυτό του. . Το να ξυπνάς λίγο κλαμμένος είναι ταξίδι. Farewell…

Η εικόνες είναι του Ινδού συνεργάτη μου φωτογράφου στη νέα μου ταινία, Χάρι Σούνταραμ, από το πρόσφατο ταξιδι του στην Κεραλα. Περισσοτερες εικόνες στο λινκ http://www.flickr.com/photos/harisundaram

Κυριακή 19 Απριλίου 2009

see emily play@SOUL mag

Το αρθρο της Χρ. Ντζάνη στο περιοδικο SOUL του Απριλιου που κυκλοφορει για τη νεα μου ταινια που γυριζω αυτο τον καιρο στη Κυπρο με τιτλο Ποιος ανεμος μας εφερε εδω Εικονες απο τα γυρισμτα και ημερολογιο στο μπλογκ της ταινιας http://breathofairfilm.blogspot.com/

Κυριακή 12 Απριλίου 2009

αποψε η τελευταια παρασταση της σαιζον στο Κομεντυ

http://comedyclubgreece.blogspot.com/
Ακομη μια χρονια η 15η αυτου του εγχειρηματος να φερνουμε το γελιο στο κεντρο της πρωτευουσας κλεινει αυλαια αποψε Ελατε να γιορτασουμε τα 15 μας χρονια

Τετάρτη 8 Απριλίου 2009

να ξεκινάς από το zero.

ενα κειμενο του Γιώργου για την προβοή της ταινίας μου ΗΤΑΝ ΝΑ ΦΥΓΩ στη Κυπρο..τον ευχαριστω πολύ
Πώς συνεχίζεις την κουβέντα από εκεί που την άφησε τελευταία η Μπέλλα; Τι να προσθέσω στις ιστορίες αυτών των ανθρώπων που μόλις τώρα είδαμε και προσωπικά με αφήνουν άφωνο και άβολο; Άφωνο γιατί τους θαυμάζω σαν παιδί καθώς πραγματικά ξέρουν περισσότερα από μένα και έχουν πολλά να με διδάξουν. Ποτέ στη ζωή μου δεν ένιωσα αυτό που τόσο χαρακτηριστικά είπε ο Βλαδίμηρος να ξεκινάς από το zero.

Νομίζω ότι η γνώση αυτή σε κάνει να βλέπεις τη ζωή εντελώς διαφορετικά. Δε λέω ότι θέλω να το ζήσω ή να το είχα ζήσει όπως και σίγουρα δε θα το ήθελαν και οι άνθρωποι της ταινίας και οι τόσοι άλλοι που το βιώνουν καθημερινά. Λέω μόνο ότι πρέπει να προσπαθήσουμε να φανταστούμε αυτή την κατάσταση. Έτσι ίσως να δούμε τους ανθρώπους που είναι σαν εμάς και να αντικρούσουμε τον ξενοφοβικό λόγο, την ξενοφοβική ματιά που αναφέρεται σε αριθμούς και πλήθη.

Προς αυτή την κατεύθυνση η ταινία της Λουκίας Ρικάκη μας προσφέρει την δυνατότητα του άλλου βλέμματος και με αυτή την έννοια είναι πολιτική και επιτελεί όσο κι αν ακούγεται κάπως σαν έκφραση «κοινωνικό έργο». Νιώθω άβολα πρώτα γιατί όσο κι αν ήρωες της ταινίας αμβλύνουν τα λόγια τους κάποιες φορές όταν αναφέρονται στις αρνητικές πλευρές της αντιμετώπισής τους από το ελληνικό κράτος και την ελληνική κοινωνία γενικότερα (χαρακτηριστικό παράδειγμα η Γκρέης που λέει ότι δεν ένιωσε ποτέ ξένη και δεν είχε κανένα πρόβλημα αλλά τα παιδιά της έχασαν το δικαίωμα να μιλούν αραβικά ακόμη και μεταξύ τους) μεγάλωσα κι εγώ στη χώρα που εδώ και χρόνια εξευτελίζει όλους τους μετανάστες με την μεταχείριση τους σε σχέση με τις άδειες παραμονής και εργασίας και την αναγνώριση των σπουδών τους – ένας εφιάλτης γραφειοκρατίας και αυταρχικών συμπεριφορών που δειλά φαίνεται στα λόγια των προσώπων της ταινίας- αλλά και πολλούς από αυτούς (ιδίως τους πιο πρόσφατους από χώρες της Αφρικής και της Ασίας σε απάνθρωπες και παράνομες συνθήκες κράτησης.
Όμως εκεί που κύρια νιώθω την ταινία να με βγάζει από τα νερά μου είναι σε σχέση με το δικό μου ρόλο στην ιστορία αυτή. Και δεν μπορώ να πω εύκολα ότι είμαι ο τελευταίος τροχός της αμάξης. Η ταινία με το να πλησιάζει τους ανθρώπους από τόσο κοντά, με το να αφήνει τις μεγάλες κλίμακες και τα μακροεπίπεδα μας προσγειώνει στο εδώ και τώρα, στον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά, στην ιδιαίτερη ιστορία του κάθε προσώπου. Ο ρόλος μου ως εκπαιδευτικού με κάνει να αναρωτηθώ για το τι κάνουμε γενικώς στο σχολείο για τα παιδιά ανθρώπων σαν αυτούς που είδαμε, σαν τους γονείς των παιδιών που φοιτούν κατά πλειοψηφία στο σχολείο που διδάσκω αλλά και ειδικότερα τι κάνω εγώ. Το αμέσως επόμενο ερώτημα είναι αν κάτι είναι λάθος ή αν είναι όλα λάθος. Αν οι προϋποθέσεις και οι παραδοχές πάνω στις οποίες βασίζονται οι σκοποί μας είναι εσφαλμένες. Τα παρακάτω είναι μια σειρά από σκέψεις εν εξελίξει και απορίες, καθώς η καθημερινή πρακτική τις τροποποιεί. Τις μοιράζομαι μαζί σας όπως μου ήρθαν βλέποντας την ταινία σαν έναυσμα για συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων.

Σε μια φοβερή αποστροφή του λόγου της λέει η Άιφα: Δε μου αρέσει να με ρωτάνε από πού είσαι. Ρώτα με τι κάνω, τι ταινίες βλέπω, που μου αρέσει να πηγαίνω. Και αλλού στη σκηνή στο ΙΚΑ ένα χαρτί – το διαβατήριο με την ελληνική υπηκοότητα της αλλάζει ταυτότητα και ακολουθεί η μεταστροφή της συμπεριφοράς της κρατικής υπαλλήλου. Νομίζω ότι σε μεγάλο βαθμό αντιμετωπίζουμε τους μαθητές μας που βγαίνουν έξω από το σχήμα δυο γονείς ελληνοκύπριοι- χριστιανός ορθόδοξος- κοινή ελληνική στις επίσημες δραστηριότητες του σχολείου, κυπριακή διάλεκτος στο σπίτι και στο περιβάλλον των συνομηλίκων με τον ίδιο μονολιθικό και απόλυτο τρόπο. Το από που είσαι είναι πρώτα από όλα αμυντικό: (εσύ που δεν είσαι σαν κι εμάς). Έτσι νιώθω και αυτό που λέει η Μπέλλα: «Στους Έλληνες δεν αρέσει να ανακατεύονται» και έτσι καταλαβαίνω το εύρημα της Ρικάκη με τα κάγκελα. Σαν σύνορα που χωρίζουν τους ανθρώπους. Αυτό όμως που μας λέει η Άιφα είναι ότι και το εμείς δεν είναι – ποτέ δεν ήταν- τόσο συμπαγές όσο φαίνεται να κάνουμε ότι πιστεύουμε. Υπάρχουν και μαύροι Έλληνες. Στο δικό μας εμείς υπάρχουν μικτοί γάμοι, υπάρχουν κοινωνικές τάξεις, διάφοροι τύποι οικογενειών, πολιτικές διαιρέσεις, θρησκευτικά δόγματα, τοπικές διάλεκτοι και συνήθειες. Τίποτα από όλες αυτές τις διαφοροποιήσεις δεν φαίνεται να περνά από το φίλτρο του επίσημου προγράμματος. Μέσα στην εθνική του αποστολή αντιμετωπίζει τους μαθητές σαν ένα ομοιογενές σύνολο που διαφοροποιείται μόνο ως προς τις μαθησιακές του επιδόσεις.

Όπως αντιλαμβανόμαστε τη δική μας ταυτότητα ως παγιωμένη το ίδιο και κάνουμε για την ταυτότητα των παιδιών που έρχονται ως «ξένοι» στην εκπαίδευση. Και φυσικά τότε η ταυτότητά τους γλωσσική, θρησκευτική, πολιτισμική αποτελεί το πρόβλημα, το εμπόδιο για την ομαλή προσαρμογή τους και στη συνέχεια την ενσωμάτωση και την αφομοίωση. Με την τελευταία χρόνια πανηγυρική είσοδο της διαπολιτισμικότητας στην κυπριακή εκπαίδευση όπου αυτή αγκαλιάζεται από τους πάντες (συντηρητικούς και προοδευτικούς, θρησκευτικές, εκπαιδευτικές αρχές, απλούς δασκάλους) καθιερώνεται σε πολλά σχολεία η μέρα των τρελών: Είχα διαβάσει κάπου ότι είναι μεσαιωνική παράδοση αλλά εγώ τη γνώρισα μέσα από τον Ιζνογκούντ όπου ήταν η μια μέρα τον χρόνο όπου ο χαλίφης παρέδιδε εθελοντικά την εξουσία στον βεζίρη και όπου όλα ήταν ανάποδα. Έτσι και εμείς στα σχολεία εν μέσω μιας χρονιάς πλήρους εθνικής εκπαίδευσης δίνουμε στους «ξένους» μια μέρα να μας παρουσιάσουν τα φαγητά τους, να φορέσουν τις στολές τους, να τραγουδήσουν και να χορέψουν τις μουσικές τους, πάντα μέσα στη λογική του αγκαλιάσματος με την λεγόμενη ετερότητα (άλλη μια έκφραση που έγινε της μόδας παρμένη από το νεορθόδοξο λεξιλόγιο). Πάλι όμως αυτό που κάνουμε τότε σύμφωνα με τη δομή τις προσδοκίες και τα τελετουργικά τέτοιων εκδηλώσεων είναι να επιβάλλουμε και να αναγνωρίζουμε μια παγιωμένη ταυτότητα όπου σε αυτή δε χωρούν αντιφάσεις, πισωγυρίσματα, ατομικές συνθέσεις και ιστορίες όπως αυτές που είδαμε στην ταινία. Αυτό δηλαδή που ονομάζεται υβριδικές ταυτότητες και αποτελεί εργαλείο μιας πολύ καλύτερης περιγραφής και κατανόησης των καταστάσεων που ζούμε. Όχι μόνο λοιπόν υπάρχουν Έλληνες μαύροι, αλά και χριστιανοί που μιλούν σπίτι τους Τούρκικα, μουσουλμάνοι που μιλούν ελληνικά, άνθρωποι που νιώθουν πατρίδα τους τη Γεωργία αλλά πολιτιστικά αναφέρονται στον Πόντο. Συγχρόνως ακούνε μουσική σύμφωνα με τα γούστα ενός δωδεκάχρονου της Μόσχας ενώ βλέπουν σινεμά όπως τα περισσότερα παιδιά μιας δυτικής πρωτεύουσας. Κι αν βάλουμε κι άλλες ταυτότητες με πρώτη αυτή του φύλου καθώς ακόμη κι αν τα υπόλοιπα στοιχεία του περιβάλλοντος είναι παρόμοια, το φύλο διαφοροποιεί δραματικά την εμπειρία και την οπτική, τότε καταλαβαίνουμε ότι η εικόνα ανοίγει πολύ και μπορεί να ξανακλείσει μόνο όταν συγκεντρωθεί στο συγκεκριμένο πρόσωπο, στην ζώσα ιστορία ενός ανθρώπου όπως κάνει η κάμερα της Λουκίας Ρικάκη. Για να συμβεί όμως αυτό θα πρέπει να ανατρέψουμε το λειτουργικό λόγω συνήθειας διπολικό σχήμα του εμείς και οι άλλοι. Μόνο αν δούμε τους εαυτούς μας ως ξένους τότε θα μπορέσουμε να επικοινωνήσουμε, να γνωρίσουμε και τους εαυτούς μας και την ιστορία μας.

Για πολλούς μια τέτοια λογική όπου στον καθένα από εμάς βλέπει έναν ξένο, είναι μεταμοντέρνα, σχετικιστική, σύμπτωμα και όχι περιγραφή μιας κατάστασης παρακμής μέσα σε συνθήκες προχωρημένης παγκοσμιοποίησης.
Δεν έχω το χρόνο να απαντήσω εδώ σε κάτι τέτοιο αλλά απλά σημειώνω ότι πρόκειται περί μιας ριζικής διαφωνίας. Το εγχείρημα της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης θα συναντήσει πολλά προβλήματα αν συνεχίσει να μετεωρίζεται ανάμεσα στις πιθανές απαντήσεις σε μια προσπάθεια να τους ικανοποιήσει όλους.

Το ερώτημα που με ενδιαφέρει είναι περισσότερο αυτό του αν μια τέτοια λογική σαν αυτή που υποστηρίζω κάνει την ίδια την εκπαίδευση να κινείται στο χώρο του ανέφικτου. Έχουμε τόσο συνδέσει την εκπαίδευση από την εποχή της δημιουργίας των εθνικών κρατών με τον εθνικό φρονηματισμό και σε πολλές χώρες όπου η θρησκεία έπαιζε κυρίαρχο ρόλο στην κατασκευή της εθνικής ταυτότητας και με τον θρησκευτικό φρονηματισμό που δεν μπορούμε να τη φανταστούμε έξω από τα πλαίσια αυτά. Είναι μια μεγάλη συζήτηση. Ως εκπαιδευτικός στην καθημερινότητα για το μόνο που είμαι σίγουρος είναι η ανάγκη εκμάθησης της γλώσσας ως το πρώτιστο εργαλείο όπως το αναφέρουν και οι άνθρωποι της ταινίας για την επιβίωση και τη ζωή στη νέα χώρα. Μπορεί όμως η γλώσσα να διδαχτεί χωρίς να κουβαλά μαζί της το ιδεολογικό φορτίο; Πώς θα ήταν ένα κοσμικό σχολείο; Πώς μπορούμε να κάνουμε ένα σχολείο όπου όλα τα παιδιά να μπορούν να αναγνωρίσουν τον εαυτό τους;

Γιώργος Στόγιας
4/4/2009

Σάββατο 4 Απριλίου 2009

η ταινία μου Ηταν να φυγω στη Κυπρο

Προβολή σήμερα της ταινίας μου Ηταν να Φυγω στο Υφαντουργειο στη Λευκωσία http://www.luciarikaki.gr/d_meant_to_gr.htm
Ευχαριστω πολυ την ομαδα της ΖΕΠ Φανερωμένης για τη διοργανωση τη Ρενα για την επιλογη και την τοποθετηση και τον Γιωργο για το υπέροχο κείμενο