Πέμπτη 24 Ιανουαρίου 2008

Ελεύθεροι Πολιορκημενοι η καταναλωτές τρομοκρατημένοι;

Aξονες της εισήγησης μου στην εκδήλωση - συζήτηση του Όμιλου Προβληματισμού για το Περιβάλλον και την Αειφόρο Ανάπτυξη http://www.opperaa.wordpress.com/ με θέμα:
«Από την Ο ι κ ο ν ο μ ί α στην Ο ι κ ο λ ο γ ί α» Παρασκευή, 25 Ιανουαρίου, στις 18.00 Aίθουσα Παύλος Ζάνvας Ολύμπιον πλατεία Αριστοτέλους, Θεσσαλονίκη
Ελεύθεροι Πολιορκημενοι η καταναλωτές τρομοκρατημένοι;
Όπως και να χει το φαινόμενο της κατανάλωσης έχει πάρει «τρομοκρατικές διαστάσεις και όχι μόνο δεν διώκεται αλλά ενθαρρύνεται .Όχι μόνο δεν διαχειριζόμαστε το Πλεόνασμα αλλά αθροίζουμε με καταναλωτικό πληθωρισμό την εφήμερη περιουσία μας .Άχρηστη τροφή, άχρηστα αντικείμενα που λόγω της εφήμερης χρήσης τους καταλήγουν στα άχρηστα ,στα σκουπίδια Απορρίμματα.. απορρίπτουμε χωρίς δεύτερη σκέψη τα άχρηστα αντικείμενα που αθροίζουμε για να μην χαρακτηριστούμε εκτός από την ‘τρομοκρατική’ μόδα. Οι οικολογικές επιπτώσεις της υπερκατανάλωσης, είναι εκτος από τη δημιουργία άχρηστων όγκων απορριμμάτων, η ποιότητά αυτων των απορριματων (πλαστικά, χημικά κλπ), αλλά και το πρόβλημα της παραγωγής άχρηστων προϊόντων σε υπερβολικές ποσότητες, άρα επιβάρυνση του φαινομένου του θερμοκηπίου μέσω της υπερβολικής και άχρηστης παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας. Με άξονα την ταινία Πλεόνασμα του ΙταλοΣουηδου σκηνοθέτη Ερικ Γκαντίνι που τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο στο φεστιβάλ της Ρόδου http://www.ecofilms.gr/popup2005gr.asp?Year=2004&reqid=32 αναφερόμαστε σε αυτό το οικονομικό κοινωνικό και ψυχολογικό φαινόμενο της κατανάλωσης που με τη διαφημιστική του ‘τρομοκρατικά’ διεισδυτική δύναμη φαίνεται να μην έχει αντίπαλο και δημιουργεί πολίτες με αποκλειστική συνείδηση και ιδεολογία, την συνείδηση του τρομοκρατημένου καταναλωτή.
Ποιος μπορεί να είναι ο ρόλος της τέχνης στην αλλαγή αυτής της συνείδησης και στην δημιουργία ‘αντιτρομοκρατικής’ ασπίδας στη κατανάλωση; Πως μπορεί να επαναπροσδιοριστεί ο όρος του ‘στρατευμένου’ καλλιτέχνη σήμερα και πως μπορεί ο ακτιβισμός στα έργα τέχνης και ειδικά στο σινεμα να διατηρούν τα ποιοτικά στοιχεία της συγκίνησης, να αποφεύγουν με ευαίσθητους ελιγμούς της παγίδες της κίτρινης ενημέρωσης και να δημιουργούν βήμα διαλόγου;
η διεθνης κριτικη επιτροπη που βραβευσε το φιλμ στη Ροδο εγραψε τα εξης "In many ways, this is an obvious choice. Surplus is a well made provocative film, using sophisticated editing and clever juxtaposition of images and sound. It boldly confronts major issues, and targets global consumerism in a wasteful world. It’s a polemic film, which skillfully contrasts the differences (and similarities) of two ideologies and their own internal contradictions.Surplus is made with wit and passion, and very powerfully presents its ecological argument."
Ο φιλος και κουμπαρος του αδελφου μου Αλεξανδρος Μπακαλακος ,καθως θα απουσιασει απο την εκδηλωση λογω πρόβας στο Ωδειο..μου εστειλε ενα πολυ ενδιαφερον κειμενο για αυτο το ερωτημα που εβαλα σχετικα με το ρολο της τεχνης το οποιο δημοσιευω στα σχολια αυτου του ποστ και τον ευχαριστω Ελπιζω να αναπτυχθει και στη Θεσσαλονικη ενας εξ ισου γονιμος διαλογος.Οσοι πιστοι και φανατικοι του διαλογου προσερχεστε..
Η φωτογραφια της θαλασσας ειναι η θεα απο το Καστρο του Ντουινο όπου ο Ριλκε εγραψε τις περιφημες Ελεγειες του τις οποιες προτιμω..καθως και τη θεα της θάλασσας απο καθε σειρηνα του καταναλωτισμου

6 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Ευχαριστώ για την πρόσκληση. Δυστυχώς ακριβώς στις 6 την Παρασκευή έχω πρόβα στο ωδείο οπότε δε θα μπορέσω να έρθω. Ωστόσο, σου στέλνω μερικές αράδες εν είδει brainstorm, έτσι με αφορμή το κείμενο της εισήγησής σου και τον προβληματισμό σχετικά με το ρόλο της τέχνης. Καλή επιτυχία στην εκδήλωση και την οππεραα!

Με ενδιαφέρει ο ρόλος που μπορεί να παίξει η τέχνη απέναντι στην αλλαγή συνείδησης που επιχειρείται εδώ και αρκετό καιρό στην παγκοσμιοποιημένη κοινωνία μας. Βρίσκω ότι υπάρχουν πολλές (ανεξάντλητες;) επιλογές με διαφορετικά αποτελέσματα ανάλογα με το είδος της τέχνης αλλά και τα χαρακτηριστικά του κοινού. Από αυτές ξεχωρίζω τέσσερις παρακάτω. Θεωρώ το β και δ πιο επίκαιρα κι αποτελεσματικά.
Α)ρεαλιστική, «ντοκυμαντερίστικη» προσέγγιση, που σοκάρει καθώς φέρνει μπροστά στα μάτια του κοινού την αληθινή διάσταση του καταναλωτισμού. Η κριτική μου προς αυτήν είναι ότι με τις παντός είδους υπερβολές που βομβαρδιζόμαστε καθημερινά από τα χαζοκούτια και χαζοκάναλα έχουμε προγραμματιστεί να θεωρούμε ότι όλα αυτά τα στραβά κι ανήκουστα συμβαίνουν πολύ μακριά από μας κι έτσι η αποτελεσματικότητα της μεθόδου είναι μάλλον περιορισμένη.

Β) Η μυθοπλασία, η αλληγορία και μέσα από αυτήν το χτίσιμο δραματικών καταστάσεων δίχως λύση. Έτσι τονώνεται η κριτική σκέψη του κοινού που φεύγει προβληματισμένο από μια παράσταση, συναυλία ή προβολή κι αποκαλύπτεται πιο εύγλωττα το πραγματικό δράμα στην πραγματική ζωή του θεατή. Είναι ένας επιτυχημένος κατά την άποψη μου τρόπος αφύπνισης αφού πολλές φορές μάλιστα – ανάλογα με τις προθέσεις και τη μαεστρία του δημιουργού - συμβαίνει να ταυτίζεται ο ακροατής/θεατής με τον πρωταγωνιστή ενός π.χ. «καταναλωτικού δράματος», ο οποίος όμως δεν αποτελεί παρά πιστή εικόνα του πραγματικού εαυτού του. Ένας πλάγιος τρόπος δηλαδή να φέρει κανείς το άτομο αντιμέτωπο με τον εαυτό του (και σε ορισμένες περιπτώσεις με την κατάντια του).

Γ) Η μορφολογική διαφοροποίηση. Η εμμονή στις παραδοσιακές καλλιτεχνικές αξίες και σαφής διαχωρισμός ζωής και «καταναλωτικού προϊόντος» από την ουσιαστική καλλιτεχνική εμπειρία. Π.χ. παραδοσιακές μουσικές φόρμες και τρόποι ακρόασης, κλπ, περιεχόμενο που ηθελημένα δεν αγγίζει το υποκείμενο ή την εποχή του παρά μονάχα στο κλειστό κουτί της αίθουσας συναυλιών και για ελάχιστο χρόνο σε σχέση με τον χρόνο της ζωής. Τέτοιου τύπου αντιθέσεις είναι βέβαιο ότι δεν έχουν απήχηση στις ηλικιακά νεότερες ομάδες κοινού. Ωστόσο είναι δυνατό στους «γηραιότερους» να αποτελούν στηρίγματα και φορείς διατήρησης της αδιαφθόρου αίγλης του παρελθόντος (sic)J(μια ματιά στο μέσο όρο ηλικίας που δίνει το παρόν στις συναυλίες θα σας πείσει).

Δ) Πειραματισμός κι αναζήτηση νέων μορφών, μέσων και δυνατοτήτων. Η καινοτομία πάντοτε συναρπάζει, έστω και για μερικά μόνο κλάσματα χρόνου ωσότου ισοπεδωθεί ή κατανοηθεί ο μηχανισμός της. Σε αυτό το χρονικό κλάσμα το κοινό είναι αβοήθητο κι ευάλωτο, δηλαδή ελεύθερο απέναντι στο μήνυμα ή στην προτεινόμενη καλλιτεχνική εμπειρία στην οποία μπορεί να γίνει μέτοχος αβίαστα και απροκατάληπτα. Αυτή η συμμετοχή στο καλλιτεχνικό γεγονός προϋποθέτει κι ενεργοποιεί μια ενεργητική στάση στο κοινό κι άρα με τον τρόπο αυτό δημιουργείται έξοδος από την παθητική στάση που επιβάλλει όλες τις υπόλοιπες ώρες το καταναλωτικό μοντέλο.
Φιλιά, -Α.

Ανώνυμος είπε...

Πες μου καλη μου αν σου αρεσε το δικο μου blog τι πρεπει να πω εγω για το δικο σου?
Ευτυχως που εχω χρονο αρκετο αυριο το πρωι να σε διαβαζω με τις ωρες.
That's a promise:)
Πες μου μονο σε ποιο λουλουδακι περνας περισσοτερο χρονο.
Μαγικος τοπος
Την καλησπερα μου σου αφηνω :)

5 pink flowers είπε...

Η Η Το δικο σου μου αρεσε πολυ
στο κυκλαμινο με το ροζ χρωμα και τη μωβ αποχρωση περναω τωρα τον πιο πολυκαιρο σε ενα μακρυνο νησι
κρεμασα ειονα του στο αλλο μπλογκ μου alwaysthesea μετα απο μια βροχερη εκδρομη σε ευχαριστω για την επίσκεψη

antigonos είπε...

Είναι όμως κάποια προϊόντα που σε προκαλούν να τα αποκτήσεις, μαζί τους και όσα αντιπροσωπεύουν.

5 pink flowers είπε...

αληθεια ειναι αυτο Αντιγονε αλλα οσο λιγοτερα τοσο καλυτερο τοσο πιο ελευθεροι περπαταμε κα ιπιο αναλαφροι

papalagi είπε...

Την καλησπέρα μου σε όλους!!
Είμαστε καταναλωτές αλλά βαδίζουμε σε μια οικολογική κατάρρευση και αν δεν το καταλάβουμε νωρίς θα μετατραπούμε σε άστεγους ρακοσυλλέκτες.
Αυτό που μπορεί να μας κάνει να αλλάξουμε στάση και να περάσουμε όμορφα είναι η δημιουργία οικοκοινοτήτων. Με συνεργασία, ανταλλαγή προϊόντων και τεχνολογικών εφαρμογών με τη λογική του φτιάξτο μόνος σου και μοίρασέ το με τους άλλους!
Αντώνης από το www.spitia.gr